სამართლიანობა, თანამშრომლის ხმა დაანტაგონისტური ქცევები ორგანიზაციაში
Article Sidebar
Main Article Content
ანოტაცია
კვლევაში ირიბი კავშირების ანალიზით ნაცადია ინდივიდუალური და ორგანიზაციული ცვლადების ახალი (აქამდე შეუსწავლელი) კონფიგურაციით, დევიაციური, ანტაგონისტური ქცევის ფორმირებაში ორგანიზაციული სამართლიანობის როლის შეფასება. ირიბი კავშირების შეფასებისას, თანამშრომლის ხმასთან ერთად, გამოყენებულია თანხმობისათვის მზაობისა და შრომითი კმაყოფილების ცვლადები. წარმოდგენილია ორგანიზაციული სამართლიანობის პოზიტიურ და ანტაგონისტურ ქცევებზე გავლენის შედარებითი ანალიზი.თანამშრომლის ხმა მედიატორი აღმოჩნდა ორგანიზაციულ სამართალიანობასა და ანტაგონისტურ ქცევებს შორის კავშირში. სამართლიანად აღქმულ გარემოში თანამშრომლები მეტად მიმართავენ პროაქტიულ, კონსტრუქციულ ხმას, უსამართლო გარემო კი ზრდის დუმილის ალბათობას. თავის მხრივ, თანამშრომლის ხმა, საკუთარი მოსაზრებების, იდეების ექსპრესია, ამცირებს ანტაგონისტური ქცევების გამოვლენის ალბათობას. ორგანიზაციული სამართლიანობისა და თანხმობისათვის მზაობის ინტერაქციული ცვლადი აძლიერებს ხმის ექსპრესიას, რაც არსებითად ამცირებს ანტაგონისტურ ქცევებს, ამავდროულად, ხელს უწყობს პოზიტიური ორგანიზაციული ქცევების ფორმირებას. ორგანიზაციულ სამართლიანობასა და შრომით კმაყოფილებას შორის თანამშრომლის ხმა მოდერაციულ როლს ასრულებს. როდესაც დასაქმებულები ხმის ნაცვლად დუმილის სტრატეგიას ირჩევენ სამართლიანი ორგანიზაციული გარემოც ვერ აკომპენსირებს ამ „დანაკარგს“ (ხმის შეზღუდვა) და შედეგად შრომით უკმაყოფილებას ვიღებთ. კვლევა 2020 წელს საქართველოში ჩატარდა და მასში 839 დასაქმებულმა მიიღო მონაწილეობა.
Article Details
წყაროები
Avery, D. R. (2003). Personality as a predictor of the value of voice. Journal of Psychology: Interdis-
ciplinary and Applied, 137(5), 435–446. https://doi.org/10.1080/00223980309600626
Baharom, M. N., Bin Sharfuddin, M. D. K., & Iqbal, J. (2017). A Systematic Review on the Devi-
ant Workplace Behavior. Review of Public Administration and Management, 05(03). https://doi.
org/10.4172/2315-7844.1000231
Bakhshi, A., Kumar, K., & Rani, E. (2009). Organizational justice perceptions as predictor of job
satisfaction and organization commitment. International Journal of Business and Management,
(9). https://doi.org/10.5539/ijbm.v4n9p145
Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psycho-
logical Research. Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality
and Social Psychology, 51(6), 1173–1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
Bashshur, M. R., & Oc, B. (2015). When Voice Matters: A Multilevel Review of the Im-
pact of Voice in Organizations. Journal of Management, 41(5), 1530–1554. https://doi.
org/10.1177/0149206314558302
Beheshtifar, Malikeh, Borhani Hossein, Moghadam, M. (2012). Destructive role of employee silence
in Organizational success. International Journal of Academic Research in Business and Social
Sciences, 2(11), 275–282.
Bollen, K. A., & Stine, R. (1990). Direct and Indirect Effects: Classical and Bootstrap Estimates of
Variability. Sociological Methodology, 20, 115. https://doi.org/10.2307/271084
Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1992). The five-factor model of personality and its relevance to person- ality disorders. Journal of Personality Disorders, 6(4), 343-359. doi:10.1521/pedi.1992.6.4.343
Cheng, Y., Nudelman, G., Otto, K., & Ma, J. (2020). Belief in a Just World and Employee Voice Be- havior: The Mediating Roles of Perceived Efficacy and Risk. Journal of Psychology: Interdisci-
plinary and Applied, 154(2), 129–143. https://doi.org/10.1080/00223980.2019.1670126
Cohen-Charash, Y., & Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: A meta-analysis. Or-
ganizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278–321. https://doi.org/10.1006/
obhd.2001.2958
Cropanzano, R., Bowen, D. E., & Gilliland, S. W. (2007). The management of organization-
al justice. Academy of Management Perspectives, 21(4), 34–48. https://doi.org/10.5465/
AMP.2007.27895338
Cropanzano, R., Li, A., & Benson, L. (2011). Peer justice and teamwork process. Group and Organi-
zation Management, 36(5), 567–596. https://doi.org/10.1177/1059601111414561
Cullen, M. J., & Sackett, P. R. (2003). Personality and Counterproductive Workplace Behavior. In
Personality and Work: Reconsidering the Role of Personality in Organizations (pp. 150–183).
Jossey-Bass. https://doi.org/10.4324/9780203526910.ch33
Dedahanov, A. T., Rhee, C., & Gapurjanova, N. (2019). Job autonomy and employee voice: is
work-related self-efficacy a missing link? Management Decision, 57(9), 2401–2413. https://doi.
org/10.1108/MD-06-2017-0607
Dundon, T., Wilkinson, A., Marchington, M., & Ackers, P. (2004). The meanings and purpose of
employee voice. In International Journal of Human Resource Management (Vol. 15, Issue 6).
https://doi.org/10.1080/095851904100016773359
Dyne, L. Van, Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice
as Multidimensional Constructs *. September.
Eibl, B., Lang, F. R., & Niessen, C. (2020). Employee voice at work: the role of employees’ gender,
self-efficacy beliefs, and leadership. European Journal of Work and Organizational Psychology,
(4), 570–585. https://doi.org/10.1080/1359432X.2020.1733979
Gillet, N., Colombat, P., Michinov, E., Pronost, A. M., & Fouquereau, E. (2013). Procedural justice,
supervisor autonomy support, work satisfaction, organizational identification and job perfor-
mance: The mediating role of need satisfaction and perceived organizational support. Journal of
Advanced Nursing, 69(11), 2560–2571. https://doi.org/10.1111/jan.12144
Gorden, W. I. (1998). Range of employee voice. Employee Journal Responsibility & Rights, 1 (4),
-299
Harris, C. M., Lavelle, J. J., & McMahan, G. C. (2020). The effects of internal and external sources
of justice on employee turnover intention and organizational citizenship behavior toward cli-
ents and workgroup members. International Journal of Human Resource Management, 31(17),
–2164. https://doi.org/10.1080/09585192.2018.1441163
Hayes, A. F. (2018). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis – A
Regression-Based Approach (D. A. Kenny & T. D. Little (eds.); Second). The Guilford Press.
Hirschman, A. O. (1970). Exit, Voice and Loyalty Responses to Decline in Firms, Organizations and
States. Harvard University Press.
Lehman, W. E. K., & Simpson, D. D. (1992). Employee Substance Use and On-the Job Behaviors The
effects of drug use on organizational effectiveness and employee performance have long been
discussed. Journal of Applied Psychology, 77(3), 309–321.
Lotfi, M. H., & Pour, M. S. (2013). The Relationship between Organizational Justice and Job Satis-
faction among the Employees of Tehran Payame Noor University. Procedia – Social and Behav-
ioral Sciences, 93, 2073–2079. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.10.168
McCardle, J. G. (2007). Organizational Justice and Workplace Deviance: the Role of Organizational
Structure, Powerlessness, and Information Salience [University of Central Florida]. In Electron-
ic Theses and Dissertations, 2004-2019. https://stars.library.ucf.edu/etd/3259
Mengstie, M. M. (2020). Perceived organizational justice and turnover intention among hospital
healthcare workers. BMC Psychology, 8(1), 1–11. https://doi.org/10.1186/s40359-020-0387-8
Moliner, C., Martinez-Tur, V., Ramos, J., Peiro, J. M., & Cropanzano, R. (2008). Organizational justice
and extrarole customer service: The mediating role of well-being at work. European Journal of Work
and Organizational Psychology, 17(3), 327–348. https://doi.org/10.1080/13594320701743616
National Statistics Office of Georgia. (2020). Employment and Unemployment. Retrieved June 2021,
from Geostat.ge: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/683/dasakmeba-umushevroba
Niehoff, B. P., & Moorman, R. H. (1993). Justice as a Mediator of the Relationship Between Meth-
ods of Monitoring and Organizational Citizenship Behavior. Academy of Management Journal,
(3), 527–556. https://doi.org/10.5465/256591
Pickford, H. C., & Joy, G. (2016, August 30). Organizational Citizenship Behaviours. Retrieved
from Economics of Mutuality: https://eom.org/content-hub-blog/organizational-citizenship-be-haviours#definitions
Rasheed, H., & Al, A. (2017). The Impact of Organizational Justice on Job Loyalty and Behavior-
al Corruption in Jordanian Business Organizations: An Applied Study. International Review of
Management and Business Research, 6(3), 949–965.
Rusbult, C. E., Farrell, D., Rogers, G., & Mainous, A. G. (1988). Impact of Exchange Variables on
Exit, Voice, Loyalty, and Neglect: An Integrative Model of Responses to Declining Job Satisfac-
tion. Academy of Management Journal, 31(3), 599–627. https://doi.org/10.5465/256461
Schwarzer, R., & Jerusalem, M. (1995). Generalized Self-Efficacy scale. In M. Johnston, S. Wright, &
J. Weinman, Measures in Health Psychology: A User’s Portfolio Causal and control beliefs (pp.
-37). Windsor: UK: NFER-NELSON.
Sherer, M., Maddux, J. E., Mecandante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B., & Rogers, R. W. (1982).
The Self-Efficacy Sclae: Construction and Validation. Psychological Reports, 663-671.
Shrout, P. E., & Bolger, N. (2002). Mediation in experimental and nonexperimental studies:
New procedures and recommendations. Psychological Methods, 7(4), 422–445. https://doi.
org/10.1037/1082-989X.7.4.422
Subhakaran, S. E., & Dyaram, L. (2018). Individual disposition and manager behaviour on employee
upward voice: mediating role of voice self-efficacy. International Journal of Organizational
Analysis. https://doi.org/10.1108/ IJOA-12-2017-1315
Taylor, J. C., & Bowers, D. G. (1974). The survey of organizations: Towards a machine scored, stan-
dardized questionnaire. Ann Arbor: University of Michigan, Institute for Social Research.
Townsend, K., Wilkinson, A., Dundon, T., & Mowbray, P. K. (2020). Tracking employee voice: devel-
oping the concept of voice pathways. Asia Pacifi c Journal of Human Resources, August. https://
doi.org/10.1111/1744-7941.12271
Van Dyne, L., Ang, S., & Botero, I. G. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice
as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359–1392. https://doi.org/10.1111/1467-6486.00384/